نگاهی به عملیات رمضان پس از ۳۳ سال

در عملیات رمضان که ساعت ۲:۳۰ بامداد روز ۲۲ تیر ۶۱ با رمز «یا مهدی ادرکنی(عج)» آغاز شد و طی ۵ مرحله ادامه یافت، رزمندگان اسلام توانستند لشکر ۹ زرهی عراق را طی آن متلاشی کنند.

به گزارش گروه حماسه و جهاد دفاع پرس، عملیات رمضان که 33 سال پیش از 22 تیر تا 8 مرداد 61 در پنج مرحله رخ داد، از جنبه‌های مختلف یکی از سرفصل‌های اساسی جنگ ایران و عراق محسوب می‌شد. پس از پشت سر گذاشتن پیروزی‌های متعدد در عملیات ثامن‌الائمه (شکست حصر آبادان)، طریق‌القدس (آزادسازی بستان)، فتح‌المبین (آزادسازی غرب دزفول) و بیت‌المقدس (آزادسازی خرمشهر)، با توقف رزمندگان در عملیات رمضان (از 23 تیر تا 8 مرداد 1361) اولین عدم الفتح نیروهای ایرانی در دوره جدید رقم زده شد.

عملیات در ساعت 2:30  روز 22 تیرماه سال 61 با رمز «یا مهدی ادرکنی(عج)» با نیرویی متشکل از پنج تیپ از قرارگاه فتح، دو تیپ از قرارگاه فجر و یک تیپ از قرارگاه قدس آغاز شد.

 

در ساعت اولیه، قرارگاه فتح موفق شد به هدف‌های از پیش تعیین شده (بالای کانال پرورش ماهی) دست یابد، اما صبح روز بعد به دلیل متوقف شدن قرارگاه‌های فجر و قدس در خطوط اولیه و نیز پاتک دشمن که بیشتر از جناح راست قرارگاه فتح بود و به دور خوردن تعدادی از یگان‌های خودی انجامید، فرماندهی قرارگاه مرکزی کربلا در حالی که نیروی قابل توجهی از دشمن منهدم شده بود، دستور عقب‌نشینی داد.

 

مرحله دوم عملیات در ساعت 21:30 روز 26 تیرماه همان سال آغاز شد‌. در این مرحله دو تیپ از قرارگاه فتح و دو تیپ از قرارگاه نصر در عملیات شرکت داشتند. قرارگاه فتح که در محور پایین عمل می‌کرد موفق شد به منطقه حاشیه کانال (پل‌های احداثی روی کانال پرورش ماهی) برسد. در این میان، قرارگاه نصر اگر چه در انجام موفق ماموریت خود ناکام ماند، ولی توانست بخش معتنابهی از قوای دشمن را منهدم کند. به این ترتیب، قرارگاه کربلا برای جلوگیری از تلفات زیاد نیروهای خودی مجدداً فرمان عقب‌نشینی داد.

مرحله سوم عملیات تنها برای انهدام نیروی دشمن طراحی شده بود و در صورت موفقیت کامل ممکن بود بنا به دستور، عملیات ادامه یابد. این مرحله با پنج تیپ از قرارگاه فتح در ساعت 21 روز 26 تیر آغاز شد و نیروهای خودی در حالی که موفق شده بودند بخش قابل توجهی از قوای دشمن را منهدم کنند، به دلیل نداشتن تضمین خاکریز شرقی و غربی مجبور شدند بنا به دستور در ساعت 3:30 بامداد عقب‌نشینی کنند.

 

مرحله چهارم عملیات در ساعت 22 روز دوم مرداد با استعداد 2 تیپ از قرارگاه نصر با هدف باز کردن یک معبر برای کار جدید جهت رسیدن به بصره آغاز شد که به دلایلی همچون ضعف نفوذ از محور شلمچه، فرمان عقب‌نشینی صادر شد.

 

مرحله پنجم عملیات نیز در ساعت 21 روز ششم مرداد با استعداد چهار تیپ از قرارگاه فتح جهت تصرف سه موضع مثلث‌شکل اول و احداث خاکریز شرقی - غربی از خط دژ مرزی به مثلث سوم آغاز شد. در ابتدای عملیات، نیروی خودی از اعلام مکان خود عاجز بود و یا اگر هم اعلام می‌کردند، استناد رسمی نداشتند و دلیل آن اتصال خاکریز احداثی به بالای مثلث چهارم - به جای مثلث سوم - بود که این امر به عدم الحاق تیپ‌های عمل کننده منجر شد و دشمن با استفاده از رخنه‌ای که از شب قبل در منطقه داشت، به تهدید نیروهای خودی از پشت، جناحین و مقابل مبادرت ورزید که شب بعد نیز نیروهای عمل کننده حرکتی را برای الحاق تیپ‌ها به یکدیگر آغاز کردند که ناموفق بود. به همین دلیل جهت جلوگیری از تلفات زیاد فرمان عقب‌نشینی در ساعت 3 بامداد روز هشتم مرداد سال 61 از سوی قرارگاه مرکزی کربلا صادر شد.

 

نتایج عملیات

 

اگر چه جمهوری اسلامی در عملیات رمضان به اهداف از پیش تعیین شده خود دست نیافت، ولی با انجام این عملیات و ورود به خاک دشمن نشان داد که در دست‌یابی به حقوق خود مصمم است. علاوه بر این، در پی این عملیات مسئولان جمهوری اسلامی متوجه شدند که برخلاف گذشته با شرایط کاملاً جدیدی در جنگ مواجه شده‌اند. بر همین اساس باید استراتژی جدیدی تدوین می‌شد، اما در این خصوص دو دیدگاه متفاوت بروز کرد. عده‌ای کسب یک پیروزی بزرگ را برای پایان دادن به جنگ کافی می‌دانستند و عده‌ای دیگر به تلاش همه جانبه برای نیل به پیروزی نهایی معتقد بودند.
 

در عملیات رمضان بخش بزرگی از ارتش عراق از جمله لشکر 9 زرهی متلاشی شد. در این عملیات 6400 نفر از نیروهای دشمن کشته و زخمی شدند و 1315 نفر دیگر به اسارت نیروهای دلاور ایران درآمدند. همچنین، 1077 دستگاه تانک و نفربر عراق منهدم شد.

شهادت ۱۴۷۰۰ شهید دوران دفاع مقدس در ماه مبارک رمضان

بیش از ۱۴ هزار و ۷۰۰ نفر از شهدای دوران دفاع مقدس در ایام ماه مبارک رمضان به شهادت رسیده‌اند که حدود ۴ هزار نفر از این شهدا در عملیات رمضان در سال ۱۳۶۱ رخ داده است.

منبع : http://www.defapress.ir